De klokkenluidersfunctie van kinderen met labels, als spiegel voor onze samenleving

Auteur: Ingrid Verkuil

De waarde van diversiteit, uniciteit en creativiteit 

Het lijkt alsof er steeds meer kinderen zichtbaar worden, die ‘anders’ zijn. Dit anders zijn uit zich in gedrag dat te maken heeft met kwaliteiten als hooggevoeligheid, sterk intuïtief zijn, wijs zijn, hoogbegaafdheid, hyperactiviteit en rebels tot teruggetrokken gedrag. Zij vragen om een andere manier van benaderen bij opvoeding en onderwijs.

Door ons huidige onderwijssysteem komen kinderen die zich anders ontwikkelen dan de norm niet  tot hun recht. Velen komen thuis te zitten. Het is een maatschappelijk probleem en heeft alles te maken met hokjes-denken. We zouden dus moeten werken aan een mentaliteitsverandering en bewustwording. Door jarenlange ervaring in het onderwijs kwam Ingrid Verkuil heel veel onbenut creatief talent tegen en is zij zich gaan verdiepen in wat creatief begaafde kinderen nodig hebben. Deze kinderen hebben kwaliteiten die we in de toekomst harder nodig hebben dan ooit. Haar boodschap gaat daarom over de waarde van diversiteit, uniciteit en creativiteit. 

Talenten worden zichtbaar wanneer je anders leert kijken naar autisme, hoogbegaafdheid, hoogsensitiviteit, AD(H)D en dyslexie. Ingrid vraagt zich af waardoor het komt dat er zoveel misdiagnoses worden gesteld en hoe je dit kunt voorkomen.

Pippi Langkous

Pippi Langkous paste onmogelijk in het schoolsysteem maar had door haar eigenheid en creativiteit bijzondere talenten. Ze zou in deze tijd waarschijnlijk het stempel ADHD hebben gekregen.

Net als Pippi, gaat Ingrid ’s zoon Jesse niet naar school. Hij zit thuis en leert van het leven zelf. Soms is dat best eenzaam want Jesse wil met zijn vrienden op avontuur. Maar hoe doe je dat als iedereen op school zit? Jesse heeft behoefte aan avontuur, vrijheid en bewegen. Heel veel bewegen. Freerunning is daarom zijn favoriete sport. Zijn trainer begrijpt dit. Hij daagt zijn leerlingen uit, geeft vrijheid en ruimte voor ieders eigenheid, op een veilige en humorvolle manier.  

Jesse kwam al op jonge leeftijd in het medisch circuit terecht en kreeg diagnoses als Gilles de la Tourette, ADHD, autisme en dyslexie. Hij liep vast vanaf groep 1. Van de vier scholen, waaronder twee reguliere basisscholen, een democratische school en een school voor speciaal onderwijs, waren er drie handelingsverlegen. De laatstgenoemde  school adviseerde een opname in de psychiatrie. Thuis zag Ingrid een heel ander kind dat zich autonoom en natuurlijk ontwikkelde. Ze besloot de medische wereld te verlaten en te vertrouwen op haar eigen intuïtie.

Creatief talent, geen stoornis!

In dit boek noemt Ingrid een aantal oplossingen, gebaseerd op de aanname dat kinderen met labels niet stuk zijn. Het betreft creatief talent, geen stoornissen. Deze kinderen verdienen het vertrouwen dat ze goed zijn zoals ze zijn. Onze maatschappij is helaas gericht op aanpassen en angst aanwakkeren. Wijkt een kind op school af van de norm dan wordt er naar het kind en/of de ouders gewezen. Stop er een pilletje in, plak er een stempeltje op, zodat ook zij zich gaan aanpassen. 

De Wet passend onderwijs wil toe naar inclusief onderwijs waarbij niemand wordt buitengesloten. Toch werkt de Wet passend onderwijs niet volgens Ingrid  en zij legt uit waarom. Ons onderwijssysteem is verouderd, legt te veel op en is dichtgetimmerd door wetten. Hierdoor krijgen scholen te weinig ruimte voor innovatie. We moeten toe naar gepersonaliseerd leren waarbij  rekening gehouden wordt met kinderen die anders denken en leren. 

Ingrid heeft een maatwerk onderwijsconcept bedacht voor gevoelige kinderen die visueel-ruimtelijk en ervaringsgericht leren. Het accent ligt op talentontwikkeling, persoonlijke vorming en onderzoekend/ondernemend leren vanuit de Positieve Psychologie en Spiral Dynamics. Deze visie komt onder meer terug in het advies van het Platform Onderwijs 2032 en in de discussie rondom 21^eeeuwse vaardigheden. Dit onderwijsconcept kan ingebed worden in een school, op een andere locatie dan school of thuis. 

Stoppen met oordelen

De wereld is een reflectie van jezelf. Wat spiegelen kinderen die ‘anders’ zijn of thuis zitten ons voor? Wat vraagt dit van opvoeders en onderwijs? 

Het kind heeft het recht te zijn zoals het is en in plaats dat het erom gaat wat een kind aan vermeende afwijkingen heeft,  gaat het erom wat een kind nodig heeft. Is het gedrag moeilijk, dan zit daar een behoefte achter. Kijk dus achter het gedrag. Laten we het lef hebben om de gestelde norm los te laten. Als een kind niet voldoet aan de norm, zegt dat meer over ons dan over het kind. Kinderen houden ons deze spiegel voor. Door eerst zelf te ont-labelen leer je zonder oordeel vanuit onvoorwaardelijke liefde naar deze kinderen kijken en zie je prachtige kwaliteiten. Een persoonlijk verhaal vanuit het hart omdat Ingrid het van binnenuit voelt en ervaart.

Voor wie?

Voor ouders, hulpverleners, pedagogen, psychologen, psychiaters, leraren, beleidmakers, (talent)begeleiders, coaches en andere mensen die met sensitieve kinderen en jongeren te maken hebben die MOOI ANDERS zijn en zonder oordeel, vanuit het hart naar deze doelgroep én zichzelf willen te kijken.

Extra's

Met een voorwoord van Marcel van Herpen van NIVOZ en Anniek Oosting van Lichtflits, een aanbeveling van Ivo Mijland, gedichten van Aart van Wijk, Ben Kuipers, Jacqueline de Weerd en Anniek Oosting plus een verhaal van Antoine van Staveren uit ‘Hartsverhalen voor iedere HSP’. 

And last but not least vertelt Wilfred Bastinani over zijn ontworpen alternatief voor de DSM.

Bestellen

Via de website van www.gaafkind.nl/5-boek-mogen-zijn-wie-je-bent/

Waar gaan de delen in dit boek over?

Deel I: Mag je zijn wie je bent?

We worden als mens beïnvloed door onze omgeving. Wat doet opvoeding en onderwijs met jouw ontwikkeling als mens? Helpt het jou om te ont-wikkelen of word je er alleen maar in-gewikkeld van? 

Deel II: Verhalen

In 5 verhalen (Het verhaal van Jesse, Ingrid, haar familie, Lien en Ria) laat Ingrid zien wat het effect is van een diagnose op een kind en wat doet dit met opvoeders?

Veel van onze onbewuste overtuigingen, gedragingen en patronen vinden hun oorsprong in de systemen (gezin van herkomst) waarin we zijn opgegroeid. Welke waarden en normen, mindset (manier van denken) en familiepatronen worden er doorgegeven?

Deel III: Diagnoses en Passend Onderwijs

Welke voor- en nadelen zitten er aan een diagnose? Scholen hebben met de invoering van passend onderwijs zorgplicht gekregen. Wat beoogt de Wet Passend Onderwijs eigenlijk?

Deel IV: Anders kijken naar AD(H)D, autisme, dyslexie, hoogbegaafdheid en hoogsensitiviteit

Mensen waarbij de rechter hersenhelft dominant is, leren anders. Hoe leren zij? Wat heeft dit voor een consequenties voor het onderwijs? Wat is de zin en onzin van intelligentietests? Waarom worden hoogbegaafden vaak verkeerd gediagnostiseerd? Wat heeft hoogsensitiviteit hiermee te maken? Waarom zou er een alternatief moeten komen voor de DSM? Hoe kun je anders kijken naar autisme, AD(H)D, dyslexie en hoogbegaafdheid?

Deel V: Wat spiegelen kinderen?

De wereld is een reflectie van jezelf. Mensen in jouw omgeving kun je gebruiken als spiegels. Wat spiegelt mijn of dit kind? Wat spiegelen kinderen die thuis zitten? Wat zegt dit ons en wat vraagt dit van opvoeders en onderwijs? Om je mindset (manier van denken) te veranderen is het essentieel dat je leert bewustzijn te ontwikkelen. Hoe doe je dat? Wat zeggen emoties ons? Waarom is empathie, gelijkwaardigheid en geweldloze communicatie zo belangrijk? Waarom zou je je kwetsbaarheid laten zien? Hoe kom je van angst naar vertrouwen? Hoe kun je je ontdoen van alle wikkels die in de loopt der jaren rond je zijn gehangen door opvoeding, onderwijs en je sociale omgeving?

Deel VI: Mogelijke oplossingen om diversiteit, uniciteit en creativiteit beter tot zijn recht te laten komen

Welke oplossingen en ideeën hebben we voor gepersonaliseerd leren en andere vormen van leren? En welke maatwerk oplossingen hebben we al voor thuiszitters en drop-outs? Waarom werkt de Wet Passend Onderwijs niet?

Deel VII: Maatwerk onderwijsconcept MOOI ANDERS! 

Voor gevoelige kinderen die anders leren en/of dreigen vast te lopen in het onderwijssysteem, heeft Ingrid een maatwerk onderwijsconcept bedacht: MOOI ANDERS! Het concept kan zo overgenomen worden door mensen die zich geroepen voelen om voor deze groep kinderen iets te betekenen. Bij MOOI ANDERS! ligt het accent op talentontwikkeling, persoonlijke vorming en onderzoekend/ondernemend leren. Er wordt gedacht vanuit de Positieve Psychologie en Spiral Dynamics. Dit concept kan ingebed worden in een school  maar kan ook gerealiseerd worden op een andere locatie dan school of thuis.

Deel VIII: Thuiszitters en de rechten van het kind

Thuiszitters laten ons zien dat je niet alleen leert op school. Leren doe je overal en je leert vooral van het leven zelf, je hele leven lang. Wat zou er moeten veranderen aan de leerplichtwet? Wat zou er moeten gebeuren met het onderwijsbudget dat per leerling gekoppeld is aan school?  

Sinds 1 januari 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor jeugdzorg. Hoe gaat het met de nieuwe verantwoordelijkheid die gemeenten hebben voor de Jeugdzorg? Met de nieuwe jeugdwet moet voorkomen worden dat ouders verdwalen in het systeem maar zou dit de werkelijke reden zijn? Voelen gemeenten en samenwerkingsverbanden zich al gezamenlijk verantwoordelijk voor kinderen die buiten de boot vallen? Hoe gaat de regering om met het Internationale Verdrag tot bescherming van de Rechten van het Kind?

Deel IX: Conclusies en dankwoord.